การทดลองทางวิทยาศาสตร์มีความสำคัญอย่างไร?

นางสุพรรษา  ย้อยรักษ์

บุคลากรวิทยาศาสตร์โรงเรียนวัดอภยาราม

การทดลองทางวิทยาศาสตร์ เป็นกิจกรรมที่ตอบสนองต่อธรรมชาติการเรียนรู้ของเด็ก เนื่องจากมีการปฏิบัติกิจกรรมด้วยตนเอง การมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม และจากการได้ใช้ประสาทสัมผัสในการเรียนรู้ เช่น การฟัง การเห็น การชิมรส การดมกลิ่น การสัมผัสจับต้องสิ่งต่างๆ

ข้าพเจ้าจึงเห็นว่ากิจกรรมการทดลองทางวิทยาศาสตร์เป็นการจัดกิจกรรมที่สามารถส่งเสริมและพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ให้กับเด็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยได้ศึกษาแนวคิดของ ฌอง เพียเจท์ (Jean Piaget) ที่กล่าวว่า พัฒนาการทางสติปัญญาเป็นผลมาจากการที่เด็กได้มีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม เด็กจะเรียนรู้สิ่งที่เป็นรูปธรรมก่อนเข้าสู่การเรียนรู้ที่เป็นนามธรรม และพัฒนาการทางสติปัญญาจะเป็นไปตามลำดับขั้น ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดของจอห์น ดิวอี้ (John Dewey) ที่กล่าวว่า ประสบการณ์สำหรับเด็กเกิดขึ้นได้ต้องใช้ความคิดและการลงมือปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ การทดลอง และการค้นพบด้วยตนเอง

ในการเรียนการสอน ครูจึงควรจัดกิจกรรมการทดลองวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมให้เด็กมีความกระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น ตลอดจนการใช้คำถาม “อะไร” “ทำไม” และ “อย่างไร” สิ่งเหล่านี้จะนำไปสู่ทักษะการแก้ปัญหาต่อไปได้ 

อย่างไรก็ตามการฝึกทักษะการคิดพ่อแม่หรือผู้ปกครองมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการเรียนรู้ให้แก่เด็ก เพราะการเรียนรู้ครั้งแรกของเด็กเกิดที่บ้าน ทุกฝ่ายจึงควรร่วมมือกันเพื่อการเรียนรู้และให้เด็กได้มีทักษะชีวิตได้ในอนาคต