วิธีการปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ ( Best Practice )

                                                                                                         โดย...นางชมขวัญ  ขุนวิเศษ

                                                                                                                                      ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดอภยาราม

ชื่อผลงาน   การจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model   (สบายตาโมเดล)

๑.  แนวคิด/ความเป็นมาของ Best Practice

                พระราชบัญญัติศึกษาแห่งชาติ  พ.ศ. ๒๕๔๒   แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒)  พ.ศ. ๒๕๔๕ และ ( ฉบับที่ ๓ ) พ.ศ.๒๕๕๓ ได้กำหนดแนวการจัดการศึกษาไว้ในหมวด ๔  โดยเน้นการจัดการเรียนรู้ที่ยึดผู้เรียนสำคัญที่สุด  เพื่อพัฒนาผู้เรียนอย่างครบถ้วนสมบูรณ์ ทั้งร่างกาย  จิตใจ  สติปัญญา  ความรู้และคุณธรรม  เป็นผู้มีจริยธรรมในการดำเนินชีวิต  สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข  ใฝ่รู้  มีทักษะในการแสวงหา  ความรู้ที่เพียงพอต่อการพัฒนางานอาชีพ และคุณภาพชีวิตส่วนตน    มีความเป็นประชาธิปไตย  สามารถเผชิญความเปลี่ยนแปลงได้อย่างเท่ากันและชาญฉลาด

                แม้การเรียนรู้จะมีความสำคัญและมีความสัมพันธ์กับการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนดังที่กล่าวมาแล้วก็ตาม  แต่สภาพปัจจุบันของโรงเรียนวัดอภยาราม  พบว่า
 ผู้เรียนยังขาดการฝึกทักษะการคิดหาเหตุผลและสรุปองค์ความรู้จากสิ่งที่เรียน  ส่งผลให้การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนไม่เต็มตามศักยภาพ  ซึ่งพิจารณาได้จาก  ผลการประเมินคุณภาพภายนอกสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน  รอบสองของสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา  (องค์การมหาชน)  ปรากฏผลด้านความสามารถในการคิด  วิเคราะห์ คิดสังเคราะห์  มีวิจารณญาณ  มีความคิดสร้างสรรค์  คิดไตร่ตรองและมีวิสัยทัศน์ ของผู้เรียนไม่ได้การรับรองมาตรฐานคุณภาพดังกล่าว   ทั้งนี้ น่าจะมีสาเหตุมาจากครูผู้สอนยังคงใช้วิธีการจัดการเรียนรู้แบบเดิม ๆ คือ เน้นการบรรยายให้ผู้เรียนฟัง บอกให้ทำเป็นส่วนใหญ่  และสอนโดยยึดให้จบครบตามหนังสือ ประกอบกับครูมีภาระงานมากไม่มีเวลาเพียงพอในการคิดนวัตกรรม  จึงทำให้การเรียนรู้ไม่เต็มตามศักยภาพ  ส่งผลต่อคุณภาพการจัดการศึกษาที่ไม่ได้มาตรฐานคุณภาพ

                จากสาเหตุดังกล่าว โรงเรียนวัดอภยาราม จึงสนใจศึกษาหาวิธีปรับปรุงประสิทธิภาพการจัดการเรียนรู้  โดยนำคณะครู  ตัวแทนนักเรียน  ตัวแทนผู้ปกครอง  ตัวแทนชุมชน  และตัวแทนคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานไปศึกษาดูงานยังโรงเรียนต่าง ๆ  และนำคณะครูเข้ารับการอบรมการพัฒนาการสอนคิด  โดย ดร. ฆนัท  ธาตุทอง  ณ  มหาวิทยาลัยราชภัฎสงขลา  เพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้ของครูในการ พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล)  ขึ้น ตั้งแต่ภาคเรียนที่  ๒  ปีการศึกษา  ๒๕๕๔  เป็นต้นมา  ภายใต้ปรัชญาที่เชื่อว่า  “ การศึกษาจะต้องพัฒนาผู้เรียนในลักษณะเบ็ดเสร็จในตัว     มิใช่พัฒนาเพียงเฉพาะเรื่องใดเรื่องหนึ่ง หรือ ด้านใดด้านหนึ่งเท่านั้น ”

๒. วัตถุประสงค์และประโยชน์ของ Best Practice

๒.๑  เพื่อสร้างรูปแบบจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล)

๒.๒  เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน

            ๒.๓  เพื่อศึกษาความพึงพอใจของชุมชนที่มีต่อการจัดการศึกษาของโรงเรียนวัดอภยาราม

๓. กลุ่มเป้าหมายในการนำ Best Practice ไปใช้

๓.๑  ครูทุกคนจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล)

๓.๒  ผลการสอบวัดคุณภาพระดับชาติของสถานศึกษามีค่าคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าระดับเขตพื้นที่และระดับชาติชาติ

๔. ขั้นตอนการพัฒนา  Best Practice   มีแนวดำเนินการ  ๘   ขั้น ประกอบด้วย

๔.๑  การกำหนดมาตรการเร่งรัดคุณภาพ

๔.๒ การออกแบบการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล)

๔.๓  การจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล)

๔.๔  การจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล)

๔.๕  การนิเทศภายใน / แลกเปลี่ยนเรียนรู้

๔.๖ ประเมินผลการจัดการเรียนรู้

๔.๗  พัฒนาการจัดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง  

๔.๘  สรุปรายงานผล 

๕. รายละเอียดขั้นตอนการดำเนินงาน  Best Practice   

๕.๑ การกำหนดมาตรการเร่งรัดคุณภาพ  มีแนวดำเนินการดังนี้

๕.๑.๑  กำหนดมาตรการเร่งรัดคุณภาพด้านความสามารถในการคิดของผู้เรียน    

๕.๑.๒  ประชุมชี้แจงให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องรับทราบ

             ๕.๑.๓ การจัดครูเข้าสอนในแต่ละระดับชั้น โดยคำนึงถึง

-  ความสามารถในการสอนภาษาไทยได้เก่ง ลายมือสวย เสียสละ อุทิศตน ใจดี และมีความอดทนสูง ให้เข้าสอนในชั้น ป.๑     

-  ความสามารถในการสอน ๕ กลุ่มสาระการเรียนรู้หลัก เสียสละ อุทิศตน ใจดี และมีความมุ่งมั่นสูง  ให้สอนในชั้น ป.๖ ซี่งต้องสอบวัดคุณภาพระดับชาติและเข้าศึกษาต่อระดับชั้น ม.๑

-  ให้สอนตรงตามวิชาเอก และความถนัด

                                ๕.๑.๔ สร้างความตระหนักแก่ครูทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ให้ความสำคัญต่อการพัฒนาการอ่านรู้เรื่องและการคิดวิเคราะห์

                                ๕.๑.๕ วิเคราะห์ข้อมูลนักเรียนรายบุคคล เพื่อหาแนวทางช่วยเหลือและส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียน

                                ๕.๑.๖ ประสานผู้ปกครอง รับทราบและร่วมมือแก้ไขปัญหา โดยเอาใจใส่บุตรหลาน และติดตามความก้าวหน้าของการแก้ไขปัญหาอย่างใกล้ชิด

                    ๕.๒  การออกแบบการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล)    มีแนวดำเนินการดังนี้

                                ๕.๒.๑  ออกแบบการเรียนรู้    SBITHA Model (สบายตาโมเดล)    ประกอบด้วยขั้นตอนรวม 6 ขั้น คือ

๑)  สร้างสิ่งเร้าจูงใจ (Stimulating motivation )

๒) เจียรนัยการรับรู้ (Brain perception)  

๓) จัดระบบสู่สมอง (step forward Intelligence)

๔) ประลองความคิด (Testing idea)

๕) ติดเป็นพฤติกรรม (Habitual behavior)

 ๖) นำไปประยุกต์ใช้ (Applying process)    

  

๕.๓  การจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตา

โมเดล)   มีแนวดำเนินการดังนี้

 ๕.๓.๑  กำหนดเนื้อหาและจุดประสงค์การเรียนรู้ให้สอดคล้องกับสาระการ เรียนรู้

๕.๓.๒  เน้นกิจกรรมการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตา

โมเดล)

          ๕.๓.๓   กำหนดสื่อและแหล่งการเรียนรู้เป็นองค์ประกอบสำคัญที่มีส่วนสนับสนุนให้การ

จัดการเรียนรู้ ประสบความสำเร็จและส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน

๕.๔  การจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล)    มีแนวดำเนินการดังนี้

                      ๕.๔.๑   ให้ผู้เรียนกำหนดเป้าหมายในการเรียนรู้ว่าต้องการค่าคะแนนการสอบเพิ่มขึ้นเท่าไรใน แต่ละชั้นปี   และใน ๕ ภาคเรียน รวมทั้งกำหนดเป้าหมายคะแนนเฉลี่ยผลการสอบ O-NET และโรงเรียนที่จะสอบเข้าศึกษาต่อ ตั้งแต่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้น ป.๔

        ๕.๔.๒   ครูจัดการเรียนรู้โดยส่งเสริม  สร้างทักษะ และอำนวยการให้เด็กคิดได้อย่างถูกต้อง

และสร้างสรรค์

        ๕.๔.๓  ครูร่วมประชุมปรึกษาหารือ เปิดใจกว้าง จริงใจต่อกันในการให้ความร่วมมือแก้ปัญหา

และส่งเสริมความสามารถของผู้เรียน

๕.๕. การนิเทศภายใน / แลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อพัฒนาบุคลากรโดยใช้รูปแบบที่หลากหลายทั้ง

นิเทศรายบุคคลและนิเทศรายกลุ่ม ซึ่งดำเนินการนิเทศโดยยึดจุดประสงค์ ( Goal Oriented    Supervision)   ใช้หลักการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์   หลักประชาธิปไตย   หลักการปรับพฤติกรรม  และหลักการเสริมกำลังใจ  ผสมผสานกันไป  ซึ่งใช้เวลาดำเนินการนิเทศภายในทุกบ่ายของวันพุธ  

           ๕.๖  ประเมินผลการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะการคิดโดยใช้ SBITHA Model (สบายตาโมเดล) ตามเป้าหมายที่กำหนดไว้

            ๕.๗ พัฒนาการจัดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง  โดยการมีส่วนร่วมของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องในการให้ข้อเสนอแนะ  

            ๕.๘ สรุปรายงานผล ให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทราบ

๖. องค์ความรู้ / ประสบการณ์ที่เกิดขึ้นจากการนำ  Best Practice   ไปใช้

                ๖.๑  ด้านสถานศึกษา

๑) โรงเรียนผ่านการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม ตัวบ่งชี่ที่ ๔ ผู้เรียนคิดเป็น ทำเป็น

ในระดับคุณภาพดีมาก

๒)    โรงเรียนผ่านการประเมินเป็นโรงเรียนดีศรีตำบล

๓)    รางวัลดีเด่นสถานศึกษาที่สนับสนุนกิจการด้านการศึกษาของจังหวัดพัทลุง

ประจำปี 2556

๔)    รางวัลผลคะแนน O – NET ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ กลุ่มสาระการเรียนรู้

คณิตศาสตร์ ปีการศึกษา 2555 อยู่ในระดับสูงสุดของเขตพื้นที่

๕)    รางวัลผลคะแนน O – NET ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ปีการศึกษา ๒๕๕๕ เฉลี่ย ๘ 

กลุ่มสาระการเรียนรู้อยู่ในระดับ TOP TEN ของเขตพื้นที่

๖)     รางวัลเหรียญทองโรงเรียนน่าอยู่น่าเรียนรู้ ระดับเขตพื้นที่

๗)    โรงเรียนได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนแกนนำเรียนร่วม

๘)    ชุมชนมีความพึงพอใจ ส่งบุตรหลานเข้ามาเรียน โดยมีจำนวนนักเรียนเพิ่มสูงขึ้น

จำนวน  ๑๔๕,  ๑๖๕  และ  ๑๘๐  คน  ในปีการศึกษา ๒๕๕๓, ๒๕๕๔ และ ๒๕๕๕ ตามลำดับ

๖.๒ ด้านคุณภาพผู้เรียน

๑) นักเรียนได้รับการคัดเลือกเข้ารับโล่รางวัลผู้มีความสามารถและนำชื่อเสียงมา

สู่ประเทศชาติ จากกระทรวงศึกษาธิการ พร้อมทั้งได้เข้าเยี่ยมคารวะนายกรัฐมนตรีเนื่องในวันเด็กแห่งชาติ ประจำปี 2556

๒)    รางวัลเหรียญทองการแข่งขันกีฬาเทควันโด ระดับนานาชาติ

๓)    ผลการทดสอบทางศึกษาระดับชาติมีค่าคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าระดับเขตและ

ระดับชาติ โดยอยู่ในอันดับ TOP TEN ของเขตพื้นที่ คือ อันดับ ๑๐ ในปีการศึกษา ๒๕๕๔ และอันดับ
๓ ในปีการศึกษา  ๒๕๕๕   ทั้งนี้ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ พบว่า ผลการทดสอบทางศึกษาระดับชาติมีค่าคะแนนสูงสุดของเขตพื้นที่ และมีนักเรียนสอบได้คะแนนเต็มร้อยคะแนน

๔)    นักเรียนสอบเข้าศึกษาต่อโรงเรียนยอดนิยม(โรงเรียนสตรีพัทลุง และโรงเรียน

พัทลุง)เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยสอบได้ร้อยละ ๕๘.๓๓  และร้อยละ ๘๓.๓๓ ในปีการศึกษา ๒๕๕๔ และ ๒๕๕๕ ตามลำดับ

๕)    นักเรียนได้รับการคัดเลือกเข้าศึกษาต่อในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่  ๑ ตาม

โครงการ “เด็กดี  ศรีท้องถิ่น”  โรงเรียนสตรีพัทลุง  มาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๕๓ – ๒๕๕๕

๖)     นักเรียนได้รับรางวัลเหรียญเงิน การแข่งขันกิจกรรมสภานักเรียน ในงาน

ศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคใต้  ครั้งที่ ๖๒  ประจำปี  ๒๕๕๕

       

๖.๓  ด้านบุคลากร

๑)  นางชมขวัญ  ขุนวิเศษ  ผู้อำนวยการโรงเรียนได้รับเครื่องหมายเชิดชู เกียรติ “  หนึ่งแสนครูดี ”

จาก สำนักงาน สกสค. ประจำปี  ๒๕๕๕  รางวัล ผู้บริหารสถานศึกษารักการอ่านดีเด่น ระดับประถมศึกษา  ระดับเขตพื้นที่การศึกษา ประจำปี ๒๕๕๔   และได้รับการคัดเลือกจากมหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช  ให้นำเสนอแผนการสอนงานครู ณ มหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช

๒)  บุคลากรในโรงเรียนได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติ  ดังนี้

      -  นางสาวช่อแก้ว  วงษ์ตั้นหิ้น  ได้รับรางวัล ครูสอนดี  ประจำปี  ๒๕๕๔ และรางวัล

ครูผู้สอนดีเด่นที่นักเรียนมีผลคะแนน  O-NET  ชั้นประถมศึกษาปีที่  ๖  กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ปีการศึกษา ๒๕๕๕ ร้อยละ ๑๐๐

-                   นางกรุณา  หมวดมณี  ได้รับรางวัล  รางวัล หนึ่งแสนครูดี  จาก สำนักงาน สกสค.

ประจำปีการศึกษา  ๒๕๕๔

-                   นางกาญจนา  เกื้อเส้ง และนางวรรณี  เพ็งประไพ  ได้รับรางวัล  “ หนึ่งแสนครูดี ” 

จาก สำนักงาน สกสค. ประจำปีการศึกษา  ๒๕๕๕

-     นางหทัยชนก  ขวัญขำ  นางปิยวรรณ  บุญรุ่ง  นายพิพัฒน์  ทองต้ง และนางสุพรรณี  บัวนียม  ได้รับรางวัลครูผู้สอนดีเด่น ที่มีผลคะแนน O-NET  ปีการศึกษา  ๒๕๕๕ อยู่ใน ๑๐ อันดับแรกของเขตพื้นที่ 

 -     ครูได้รับอนุมัติให้เลื่อนวิทยฐานะสูงขึ้น  เป็นครูวิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ  จำนวน  ๓   คน  คือ นางกรุณา  หมวดมณี   นางสาวช่อแก้ว  วงษ์ตั้นหิ้น  และนางวรรณี  เพ็งประไพ   อยู่ระหว่างปรับปรุงผลงานครูวิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ  อีก จำนวน  ๑ คน คือ นางกาญจนา  เกื้อเส้ง

-     นางกรุณา  หมวดมณี  และนางสาวช่อแก้ว  วงษ์ตั้นหิ้น  ได้รับการคัดเลือกจากมหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช  ให้นำเสนอแผนจัดการเรียนรู้เน้นทักษะ  IS   ณ  มหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช

๗.รูปแบบวิธีการประชาสัมพันธ์ เผยแพร่  Best Practice

                ๘.๑ จัดนิทรรศการ

                ๘.๒ จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้  ประชุมสัมมนา

                ๘.๓ ส่งนักเรียนเข้าร่วมแข่งขันทักษะทางวิชาการในระดับต่าง ๆ

                ๘.๔ จัดทำข่าวสารถึงผู้ปกครอง

                ๘.๕ จัดกิจกรรมวันปิดภาคเรียน

๙. การขยายผล  Best Practice / องค์กร หน่วยงานที่มีส่วนร่วม

                ๙.๑   แสดงผลงานในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคใต้ครั้งที่ ๖๓

                ๙.๒  ประชุมผู้บริหารสถานศึกษา  ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพัทลุง  เขต  ๑ 

**************************************